SANAL SOSYALCİ

İletişim ve İnsan İlişkileri

İletişim: Duygu, düşünce veya bilgilerin akla gelebilecek her türlü yolla başkalarına aktarılmasıdır.
Her canlı değişik yöntemlerle iletişim kurar, -Diğer canlılardan farklı olarak insanlar konuşma ve dinleme yeteneğine sahip olduğundan iletişimi geliştirme şansına sahiptir.

Başlıca İletişim Yolları:

1-Sözlü İletişim : Karşılıklı konuşmaya dayalı iletişimdir.
2-Yazılı İletişim : Yazı yoluyla sağlanan iletişimdir. Not, mektup, gazete, dergi ve kitaplardaki yazılar veya yazılı işaretler aracılığı ile yapılan iletişimdir.
3-Hareketlerle İletişim : Jest, mimik ve çeşitli hareketlerle sağlanan iletişimdir. Sözsüz veya Beden dili ile iletişim de denilebilir. Bu tür iletişim yolunu genellikle işitme engelli insanlarımız kullandığı gibi işitme problemi olmayan insanlarımız da kullanabilmektedir. Selam veren bir insana başımızı sallamamız gibi .

Etkili bir iletişimde dikkat edilmesi gerekenler:

1-Bireyin Kendini Tanıması: Kendisini tanıyan ve sahip olduğu özelliklerin farkında olan bir kişi çevresindeki insanları daha kolay algılar ve tanır, onlarla daha kolay ve uyumlu bir iletişim sağlar.

2-Etkili Anlatım: Karşımızdaki insanlarla konuşurken;
- Konuşurken doğal olmalıyız, yapmacık konuşma ve hareketlerden kaçınmalıyız,
- Dinleyici ile göz teması kurarak onun zihnine ve gönlüne girmeye çalışmalıyız, ona pozitif enerji vermeye çalışmalıyız,
- Ses tonumuzu sürekli olarak konuşmamızın içeriğine göre ayarlamalıyız, tek düze bir konuşma insanın dikkatini çekmez.
- Kullandığımız kelime ve cümlelerin karşımızdaki insanların anlayabileceği düzeyde olmasına dikkat etmeliyiz,
- Jest ve mimiklerimizi, bedenimizi konuşmamızın içeriğine uygun olarak kullanmalıyız,
- Konuşma süresini uzun tutarak dinleyenleri sıkmamalıyız

3-Etkili Dinleme: Etkili bir dinleme yapabilme için;
- Konuşmacı ile göz teması sağlamalıyız,
- Kendimizi rahat ve hafif tutmalıyız,
- Karşımızdaki insan konuşurken “evet”,”demek öyle”,”gerçekten mi?”gibi tepkiler vererek onu dinleme isteğimizin olduğunu ona hissettirmeliyiz,
- Konuşmacıyı dinlerken empati kurmalı, kendimizi onun yerine koymalıyız,
- Asla konuşmacının sözlerini kesmemeliyiz, sorularımızı ve eleştirilerimizi sona saklamalıyız,
- Dikkat dağıtacak davranışlardan kaçınmalıyız, dikkat dağıtacak unsurları da ortadan kaldırmalıyız.

4-Empati Kurma: Dış dünyayı karşımızdaki insanın penceresinden,yani onun penceresinden görmeye çalışmak demektir.Bir başka deyişle kendimizi onun yerine koymak demektir.Empati kurmak başka insanlarla iletişimimizin gücünü artırır.

Olumlu İletişim Davranışları:

--- Empati Kurma --- Etkili Dinleme
--- Gülümsemek --- Saygılı olmak
--- Kendini ifade Etmek --- Göz Teması

Olumsuz İletişim Davranışları:

1- Karşımızdaki insanı yönlendirmeye çalışmak.
2- Eleştirmek, suçlayıcı davranmak ve yargılamak.
3- Çok veya alakasız sorular sormak.
4- Teselli etmek, konuyu değiştirmeye çalışmak.
5- Küfür etmek, lakap takmak
6- Kendi düşüncelerimizi tek doğru olarak kabul etmek, başkalarının duygu ve düşüncelerine saygı göstermemek.
7- Ön yargılı davranmak.
8- Sözünden dönmek, alay etmek, oyalayıcı davranmak.

İletişimde Yaşanan Durumlar:

SEN DİLİ:
Olumsuz duygularını dile getirmek, eleştirmek ve hoşnutsuzluğunu belirten, çok olumsuz duygular ve sonuçlar doğuran dildir. Kişinin direnmesine, karşı gelmesine kızmasına ve öz dinlememesine yol açar.
**Sen dili yargılayıcı ve suçlayıcı bir dildir.
“Neden hep derse geç geliyorsun ?” gibi
**Dinleyenin savunucu bir tutum takınmasına yol acar.

BEN DİLİ:
Kişinin o anda, karşılaştığı durum veya davranış karşısında kişisel tepkisini duygu ve düşüncelerini açıklayan bir ifade dildir.
Ben dili, başkaları hakkında değerlendirme ve yorumlarımızı değil bizim duygu ve yaşantılarımızı açıklar.
Direnç ve başkaldırmayı daha az ortaya çıkarır ve davranışın değişmesinde karşı tarafa sorumluluk verir.
“Ne saygısız çocuksun! Anneyle bu şekilde konuşulur mu? Terbiyesiz!”gibi bir sen dili yerine “Bu şekilde cevap
verdiğin için kırılıyorum. Üstelik bana saygı duymadığını düşünüyorum” şeklindeki ben dili duygularımızı ve düşüncelerimizi açıkladığı gibi sen dilinin içerdiği saldırıyı da ortadan kaldırmaktır.

ÇATIŞMA:
Çevremizdeki insanlarla iletişim kurmakta zorlandığımız ya da kurulan iletişimden istenilen sonuç alınamadığı durumda kendini ifade edememenin verdiği gerginlik hâlidir.

UZLAŞMA: Çatışma halinin sona erip iletişimin sağlanmasıdır.
 

KİTLE İLETİŞİMİ

Kitle İletişim Araçları:

**Yazılı,sesli yada görsel yapıtların dağıtımını yada yayımını sağlayan her türlü teknik iletişim aracına kitle iletişim araçları denir. Gazete,radyo televizyon ,internet kitle iletişim araçlarından bazılarıdır.

**Ülkemizin geneli göz önüne alındığında ülkemizde en etkili kitle iletişim aracının televizyon olduğu söylenebilir. Çünkü televizyon diğer kitle iletişim araçlarından farklı olarak herkesin evinde yaygın olarak kullanılmaktadır.

Kamuoyu Oluşumunda Kitle İletişim Araçlarının Önemi;

İnsanları ilgilendiren ortak konularda, genellikle sorunlarda yine insanlar tarafından üretilen ortak çözüm yoluna, ortak düşünceye kamuoyu denir. Kitle iletişim araçlarını kullanarak çok sayıda insana ulaşmak, bilgilendirmek, görüşlerini ve desteklerini almak daha kolaydır.

Kitle İletişim Araçlarının Olumsuz Yönleri;

*Kişiler arası ilişkilerde yüz yüze etkileşimi bir anlamda ortadan kaldırdığı için sosyalleşmeyi engeller.
*Uzun süre takip edildiği durumlarda sağlık sorunlarına yol açabilir.(göz bozukluğu gibi)
*Kontrolü sağlanmazsa zaman kaybına yol açan araçlar haline gelebilirler.
*Özellikle küçük yaştaki insanlarda şiddet, sihir, cinsellik gibi içerikli programlar ruhsal bozukluklara yol açabilir.

Kitle İletişim Araçlarının Olumlu Yönleri;

-Eşitlik, Özgürlük, demokrasi gibi kavramlar yaygınlaşır
-İnsanların eğlenmesini, bilgi edinmesini, eğitilmesini sağlar.
-İnsanların saygılı ve bilinçli olmasını sağlar.

Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT)
*MAYIS 1964 TRT kuruldu. İlk genel müdürü Ayhan ÖZTRAK oldu.
* Ocak 1968‘de TRT Ankara televizyonu deneme yayınlarına başladı.
*TRT 1,TRT 2, TRT 3, TRT 4, TRT INT, TRT AVRASYA televizyon kanalları ve radyo kanalları vardır.
*TRT, Türkçenin doğru kullanılmasına özen göstermekte ve diğer radyo ve televizyon kanallarına örnek olmaktadır.
TRT’ye bağlı televizyon kanalları hala yurdumuzda diğer özel kanallardan daha yüksek bir izlenme oranına sahiptir.

Radyo Televizyon Üst Kurulu (RTÜK):
*Ülkemizde yayın yapan kuruluşların belli ilkeler doğrultusunda yayın yapmalarını sağlamak amacıyla radyo ve televizyonların yayınlarını düzenlemek ve denetlemekle görevli kuruldur.
*1994 yılında iletişim alanının yeniden düzenlenmesi sonucu özerk ve tarafsız bir kamu tüzel kişiliği niteliğinde Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) kurulmuştur.
*Üst Kurul, TBMM tarafından seçilen 9 üyeden oluşur.
*RTÜK radyo ve televizyon kanallarına kurallara aykırı yayın yapmaları halinde uyarı,yayın durdurma , para cezası verebilir.

TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİMİZ

ÖZGÜRLÜK:
Başkalarının haklarına zarar vermeden istediğimizi yapabilmektir. Özgürlükler sınırsız değildir.
***Bir başka deyişle başkalarının haklarının başladığı yerde bizim özgürlüğümüz sona erer.

HAK:
İnsanların herhangi bir işi yapma yetkisine hak denir.

SORUMLULUK :
Kişinin kendine ve başkalarına karşı yerine getirilmesi gereken yükümlülüklerini zamanında yerine getirmesi zorunluluğudur.

PANEL:
Dinleyiciler önünde, seçilmiş bir konuşmacı grubun bir konuyu tartışmak amacıyla düzenlediği toplantı ya da açık oturumdur
***Kitle iletişim özgürlüğü sınırsız olmamalıdır.

Önemli Not:
Doğru Bilgi Alma Hakkı :
İnsanların gazete, Radyo , Televizyon, İnternet, gibi kitle iletişim araçlarından aldığı haberlerin doğru olmasıdır.
* Kitle İletişim araçlarının haberleri doğru ve yansız olarak vermesine “ Doğru Bilgi Verme Sorumluluğu” denir

ANAYASAMIZA GÖRE İLETİŞİM ALANINDAKİ ÖZGÜRLÜKLER

1-DÜŞÜNCEYİ AÇIKLAMA ÖZGÜRLÜĞÜ: İnsanın serbest biçimde bil¬giye ve düşünceye ulaşabilmesi, düşüncesini ser¬best biçimde açıklayabilmesi, başkalarına iletebilme¬si, düşünce ve kanaatleri nedeniyle suçlanamamasıdır. Diğer hak ve özgürlüklerin gerçekleştirilebilme¬si yönünden de düşünce özgürlüğünün bugün ayrı-calıklı bir konumu bulunmaktadır.
Düşünceyi açıklama özgürlüğünün önemi, başka birçok özgürlüğün kay¬nağını ve temelini oluşturmasıdır. 28.madde

2- HABERLEŞME ÖZGÜRLÜĞÜ: (Anayasa, Madde 22):Herkes haberleşme özgürlüğüne sahiptir. Haberleşmenin gizliliği esastır.
Bilgisi ve izni olmaksızın hiç kimsenin telefonu dinlenemez, mektupları açılıp okunamaz.

3- ÖZEL YAŞAMIN GİZLİLİĞİ: (Anayasa, Madde 20):Herkes, özel hayatına ve aile hayatına saygı gösterilmesini isteme hakkına sahiptir. Özel hayatın ve aile hayatının gizliliğine dokunulamaz.
-İnsanlar istemedikçe özel yaşamlarını bir başkasının bilme veya haber yapma hakkı yoktur.

4- KONUT DOKUNULMAZLIĞI: (Anayasa, Madde 21): Kimsenin konutuna dokunulamaz. Çeşitli nedenlerle, yasayla yetkili kılınmış kurumların yazılı emri bulunmadıkça; kimsenin konutuna girilemez, arama yapılamaz ve buradaki eşyaya el konulamaz.
İnsanların kendi evlerinde rahatsız edilmeden yaşam sürme hakkı Anayasada güvence altına alınmıştır.

5- YERLEŞME VE SEYAHAT ÖZGÜRLÜĞÜ: Bir devletin yurttaşlarının ülke içinde istedikleri yerde oturma, yerleşme ve serbestçe seyahat etme hakkıdır. Ancak bir devlet, kendi yurttaşı olan bireyin, yurt dışına çıkmalarına ve yabancı ülkeye girişine çeşitli sınırlamalar getirebilir.

Kitle iletişim araçları şu konularda dikkatli davranmak zorundadır.

Bunlar;

* Özel yaşamın gizliliği
* Konut dokunulmazlığı
* Doğru bilgi verme
* Diğer kişi hak ve özgürlükleri

TEKZİP: Yalanlama, düzenleme ve düzeltme demektir.Herhangi bir kişi veya bir kurum hakkında herhangi bir basın yayın organında gerçeğe aykırı,asılsız bir haber ve bilgi yayınladığı zaman o kişi veya kuruluşun isteği üzerine direkt veya mahkeme kararıyla dolaylı yönden o basın yayın kuruluşunun yanlış,asılsız ve gerçeğe aykırı haberi,bilgiyi yalanlama ve düzeltme yayınına tekzip denir.

SANSÜR: Gazete, dergi gibi basın organlarındaki yazı, resim, karikatür gibi unsurların önceden devlet makamları tarafından incelenerek basım ve yayının yasaklanmasıdır.

TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİMİZİN GENEL ÖZELLİKLERİ

1- Doğumla başlar,ölümle biter.
2- Evrenseldir. Dünya’nın her yerinde geçerlidir.
3- Dokunulamaz, devredilemez ve vazgeçilemez özellikler taşırlar.
4- Tamamı bir bütündür. Bir tanesi bile olmazsa veya kullanılmazsa diğerleri bir işe yaramaz.
5- Yaşama hakkımızın dışındaki diğer tüm haklar sıkıyönetim, savaş, bulaşıcı hastalıklar, nüfus sayımları gibi insan hayatının söz konusu olduğu olağanüstü durumlarda sınırlandırılabilir. Normal durumlarda hakların sınırlandırılması asla söz konusu olamaz.
6- Başkalarının hak ve özgürlüklerinin başladığı yerde bizim hak ve özgürlüklerimiz biter.
7- Bütün haklar uluslar arası belgeler ve kuruluşlar tarafından da koruma altına alınırlar.

HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN SINIRLANDIĞI DURUMLAR

Anayasamızın 15.maddesinde bu durum bazı şartlara bağlanmıştır. Bu şartlar;
* Savaş hâli, * Seferberlik hâli,
* Sıkıyönetim hâli * Olağanüstü hâldir.

Ancak temel hak ve hürriyetlerin bazı durumlarda kısmen veya tamamen durdurulması durumunda bile kimsenin yaşama hakkına kesinlikle dokunulamaz.

ATATÜRK VE İLETİŞİM

Milli mücadelenin ilk yıllarında bugün sahip olduğumuz radyo, televizyon gibi iletişim aracı yoktu. Atatürk milli mücadele yıllarında kamuoyu oluşturmak için, kitle iletişim araçlarının bu konudaki önemini bildiğinden bazı çalışmalar yapmıştır.Bunlar;

*İrade-i Milliye Gazetesinin çıkarılması (Eylül 1919):
Sivas Kongresinde alınan bir kararla çıkarılmasına karar verilen gazetedir. Millî mücadelenin gidişatı hakkında halkı bilinçlendirmeyi amaçlayan bu gazete, millî mücadelenin yayın organı olmuştur.

*Hakimiyet-i Milliye Gazetesinin çıkarılması (Ocak 1920):
Atatürk’ün kurduğu gazetenin üçüncüsüdür. Millî mücadelenin sözcülüğünü yapmıştır. Her sayısında Atatürk’ün bir genelgesi veya beyannamesine yer vermiştir.

*Ceride-i Resmiye Gazetesinin yayın hayatına başlaması (Ekim 1920)

Ankara’da kurulan T.B.M.M. Hükümetinin resmi gazetesi olarak 07.10.1920 tarihinde yayınlanmaya başlanan Ceride-i Resmiye, Takvim-i Vakayi’nin devamı olarak kabul edilir.
Ceride-i Resmiye adı 1922’de Resmi Ceride ve 1928 tarihinde de Resmi Gazete olmuş ve o tarihten beri bu ad ile yayınlanmaktadır

*Anadolu Ajansı’nın (AA) Kurulması (Nisan 1920):

*Türkiye Cumhuriyeti'nin ilkresmî ajansı (A.A.)’dır.
*Mustafa Kemalin emriyle Yunus Nadi ve Halide Edip Adıvar gibi Cumhuriyet tarihinin aydınları tarafından milli mücadele davasını tüm dünyaya duyurmak amacıyla 6 Nisan 1920’de kurulmuştur.